سنگ آهن پس از استخراج از معدن و فرآوری به روش های مختلف، تبدیل به آهن می گردد. بر اساس میزان کربن موجود در آهن، نام استیل یا چدن به خود می گیرد. در صورتی که میزان کربن در آهن بیشتر از 2% باشد، آنرا چدن می نامند و در صورتی که میزان کربن کمتر از 2% باشد، به آن استیل یا فولاد اطلاق می شود.
به منظور بهبود خواص استیل همچون ضد زنگ شدن، خمش و فرمدهی راحت تر و استحکام و مقاومت بالاتر، مواد معدنی مختلفی را به استیل می افزایند. این مواد تعیین کننده نوع و گرید استیل و تعیین کننده قابلیت های کاربردی آن می باشد.
مراحل تولید فولاد:
فولاد استنلس پس از تولید در کوره‌های مخصوص خلا یا گاز خنثی و ایجاد آنالیز مورد نظر به روش ریخته گری مداوم به شکل تختال ریخته گری می‌شود و توسط هوا برش به طول های مشخصی برش داده می‌شوند. تختال‌ها در کوره های مخصوصی در دمای 1250 درجه سانتیگراد پیش گرم می‌شوند و وارد خط نورد گرم می‌شوند.
ورق های استیل تقریبا با هفت مرحله نورد گرم به ضخامت تقریبی می‌رسند، محصول به دست آمده با سطحی اکسیدی و ظاهری تیره میباشد. این محصول به بخش آنیل و شست و شو منتقل می‌شود. عملیات آنیل با حرارت دهی موجب بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی استیل و حذف تنش های پسماند ناشی از نورد می‌شود. پس از آن اکسید سطحی ورق استیل توسط شات بلاست، اسید شویی و شست و شو با آب از بین می‌روند.
پس از این مرحله معمولا یک مرحله نورد سرد هم روی ورق های استیل انجام می‌شود، این مرحله و مرحله پرداخت نهایی که شامل پولیشکاری میباشد، باعث ایجاد سطحی صاف و ظاهری زیبا و براق می‌شود.
البته از روش تونل حرارتی با اتمسفر خنثی برای نورد گرم ورق ها نیز استفاده می‌شود که میزان اکسیداسیون سطحی را به حداقل می‌رساند.
استیل سری 300:
سری 300 یا استیل نگیر (عدم قابلیت جذب آهن ربا), آلیاژی از ترکیب آهن، نیکل، کروم و کمتر از 1% کربن می باشد. مقادیر زیاد کروم و نیکل در این نوع فولاد بیشترین نقش را در مقاومت به خوردگی این نوع فولاد دارد. قابلیت مقاومت به حرارت تا 1000 درجه سانتیگراد و برودت تا منفی 200 درجه سانتیگراد از خصوصیات ویژه این گرید استیل است که کاربرد آنرا بسیار گسترش می دهد. ضخامت ورق استیل تولیدی معمولا بین 3دهم میلیمتر تا 50 میلیمتر متغیر است. همچنین عرض ورق استیل بین 1000، 1250 و 1500 میلیمتر می باشد. معمولا بین 70% تا 80% استیل سری 300 از ذوب و قالبگیری مجدد آن تولید می گردد.
گریدهای استیل سری 300:
- ورق استیل 304 L
- ورق استیل نسوزS 309 (ویژه کاربری در دمای بالا)
- ورق استیل نسوز 310 (ویژه کاربری در دمای بالا)
- ورق استیل 316
- ورق استیل 316L
- ورق استیل 316 Ti (دارای عنصر تیتانیوم)
- ورق استیل 321
استیل 18-8:
نوع استیل که در واقع نوع کم کربن استیل 304 میباشد به استیل 18-8 هم معروف میباشد که مقدار 18 درصد کروم داشته و 8 درصد ساختار آن را نیکل تشکیل می‌دهد. سری 304 که شاخص ترین و بهترین نوع استیل ضد زنگ در ساخت تجهیزات آشپزخانه های صنعتی است از مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی برخوردار بوده، به راحتی قابل شکل پذیری است و امکان جوشکاری بر روی آن وجود دارد، در برابر حرارت، مقاوم بوده و طول عمر بالایی دارد. در نتیجه ورق استیل 304 در سینک ظرفشویی، میز و هود و لوازم آشپزخانه، لوله و اتصالات زنگ نزن و ظروف و مخازن مربوط به صنایع غذایی و… مصرف بالایی دارد.
استیل 316:
ورق استیل 316 دارای علاوه بر عناصر کروم و نیکل که باعث ایجاد خاصیت ضد خوردگی می شود، دارای عنصر مولیبدن می باشد که سختی و مقاومت در برابر خوردگی استیل را افزایش می دهد. لذا قیمت گرید استیل 316 از استیل 304 گران تر می باشد.
استیل 321:
در ورق استیل 321 مقادیری عنصر تیتانیوم موجود است، در نتیجه عنصر تیتانیوم موجب می شود تا مقاومت به خوردگی از سطح مرزدانه های آغاز شوند و موجب افزایش مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون استیل می گردند.
استیل سری 400:
سری 400 یا استیل بگیر (دارای قابلیت جذب آهن ربا)، ترکیبی از آهن کروم و کمتر از 1% کربن می باشد. در فرایند تولید این سری استیل، از نورد در دمای بالا استفاده می شود که نهایتا به افزایش سختی و مقاومت به سایش استیل نهایی می گردد.
سری 410 در مقابل سایر مقاوم بوده اما در برابر خوردگی آسیب پذیر است.
سری 420 گرید مخصوص کارد و چنگال آشپزخانه می باشد که قابلیت پوشش عالی دارند.
سری 430 عموما طراحان دکور را به خود جذب کرده و همچنین به دلیل خاصیت شکل پذیری با درجه حرارت پایین و مقاومت در برابر خوردگی در صنعت اتومبیل مورد استفاده قرار می گیرد.
روش شناسایی استیل:
زمانی که برای خرید تجهیزات آشپزخانه صنعتی خود تصمیم می گیرید، مهمترین نکته، توجه به نوع استیل بکار رفته در تجهیزات خریداری شده می باشد. همواره باید توجه داشت که از روی ظاهر استیل نمی توان به سری و گرید استیل پی برد، لذا یک راه ساده و کاربردی، استفاده از آهن ربا برای تشخیص آن می باشد.
استیل های سری 300 در ترکیبات خود دارای نیکل می باشند، لذا جذب آهنربا نمی شوند اما استیل سری 400 دارای نیکل نبوده و فقط دارای عنصر کروم بوده و به راحتی جذب آهنربا می شوند.
یکی از دلایل تفاوت در قیمت تجهیزات استیل کاری، جنس و ضخامت ورق استیل می باشد که در طول عمر و عدم زنگ زدگی کالا نقش بسزایی دارد.
استیل تولیدی در کارخانه، پس از پایان فرایند تولید و عملیات حرارتی، تبدیل به کویل می گردند که در نهایت در محل مصرف و بر اساس ابعاد مورد نیاز برش خورده و به شیت تبدیل می شوند.
بطور کلی ورق های استیل بصورت زیر می باشند:
- ورق استیل نگیر
- ورق استیل براق
- ورق استیل مات
- ورق استیل خش دار
- ورق استیل نسوز
- ورق استیل ضد اسید
فولاد CK45 چیست؟
این فولاد در دسته ورق های استیل با کربن متوسط (با 46صدم درصد کربن) می باشند که به سازه های مهندسی معروف هستند و از ویژگی های مکانیکی و خواص فیزیکی مطلوبی همچون مقاومت به سایش برخودارند. از بارزترین ویژگی های این فولادها، قابلیت کششی بسیار بالا این نوع فولاد می باشد. فولادی که برای تولید انواع این ورق استفاده می شود برای تولید انواع میلگرد، صفحه های فولادی، شمش با مقطع های چند ضلعی، شمش مطح و لوله کاربرد دارد.
کاربرد اصلی ورق های فولادی CK45، در مواردی همچون: ساخت و تولید ابزار آلات فولادی، ساخت چاقو و چکش، میل لنگ های صنعتی، شفت های تراشکاری و محور پمپ ها میباشد. البته یکی از عیوب این فولاد بدلیل مقدار کم کروم، مقاومت پایین در برابر خوردگی و زنگ زدگی است.
